Cây đài hái, còn gọi là dây hái, dây mỡ lợn, hay mướp rừng, có tên khoa học là Hodgsonia macrocarpa. Đây là một loại dây leo thuộc họ Bí (Cucurbitaceae), mọc hoang ở các vùng rừng núi Việt Nam.
Đặc điểm thực vật
- Thân: Dây leo khỏe, có thể dài đến 30m, tua cuốn lớn.
- Lá: Hình tim, chia 3–5 thùy, mặt trên xanh đậm, mặt dưới nhạt.
- Hoa: Đơn tính, hoa đực mọc thành chùm, hoa cái mọc đơn ở kẽ lá.
- Quả: Hình cầu, to như quả bưởi, cùi trắng, chứa 6–12 hạt lớn.
Thành phần hóa học
- Nhân hạt chứa:
- Dầu béo: ~66.5%
- Protein: ~21.5%
- Dầu ép từ hạt có màu vàng nhạt, không mùi, không vị, dùng thay mỡ lợn.
Công dụng cây đài hái
- Thực phẩm: Nhân hạt được rang ăn như lạc, hoặc ép lấy dầu dùng nấu ăn, thắp đèn.
- Dược liệu:
- Dầu hạt: Nhuận tràng, chữa táo bón (2–4ml/lần, 3–4 lần/ngày)
- Bôi ngoài: Trị rôm sảy, sưng vú, bỏng, lở ngứa
- Lá và thân: Dùng ép lấy nước nhỏ mũi chữa loét mũi.